خطرات گروههای تکفیری برای ایران در درازمدت چیست؟
حسین علایی تأکید کرد: گروههای افراطی و تکفیری در کوتاه‌مدت برای ایران خطری نخواهند داشت؛ چرا که زمینه توسعه این گروه‌ها در افکار ملت ایران وجود ندارد.
سردار حسین علایی، کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد زمینه‌های شکل‌گیری گروههای افراطی و منحرف در جوامع اسلامی گفت: پس از رحلت پیامبر(ص) اختلاف در برداشت از مفاهیم اسلامی در بین مسلمانان شروع شد و از همان زمان تا کنون گروههای مختلفی تحت عنوان اسلام در بین ملت‌ها رواج و نشر پیدا کردند که همه مدعی پیروی از اسلام هستند اما برداشت‌هایی که از اسلام می‌کنند تا حد زیادی آمیخته با دیگر فرهنگ‌ها و یا برگرفته از تمایلات افراد است.
وی افزود: بعد از رحلت پیامبر(ص)، «امامت» که یک مفهوم اسلامی و قرآنی بود عملاٌ در جامعه اسلامی به «خلافت» تبدیل شد؛ خلافتی که تفاوتی با «سلطنت» نداشت و همین تفاوت‌ها و نوع نگاه‌ها و نگرش‌ها بود که شخصیتی همچون یزید تحت عنوان خلیفه پیامبر بر سر کار می‌آید و امام حسین(ع) برای اصلاح امت جدشان قیام می‌کنند.
علایی اظهار کرد: با توجه به اتفاقاتی که پس از رحلت پیامبر(ص) رخ داد، پیداست که از همان زمان این مسئله وجود داشت، بنابراین در طول تاریخ اسلام این تفکر در جامعه اسلامی زمینه دارد اما در هر دوره‌ای معمولاً قدرت‌های بزرگ و سلطه‌گر از تفکرهای افراطی و انحرافی برای توسعه تفرقه بین مسلمان‌ها و همچنین توسعه تسلط خودشان بر ملت‌ها استفاده می‌کنند.
این کارشناس مسائل بین‌المللی گفت: امروز تفکر تکفیری در قالب گروه‌هایی مانند داعش پا به عرصه گذاشته است؛ گروهی که برای تمام مخالفان خود حکم مرگ صادر می‌کند و جز استفاده از سلاح به چیز دیگری فکر نمی‌کند؛ با این حال زمینه شکل‌گیری چنین گروه‌هایی در بخشی از جوامع اسلامی وجود داشته است. از سوی دیگر قدرت‌های بزرگ نیز سعی می‌کنند از این ابزار برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند.
علایی با اشاره به تأثیر برخی علما و حاکمان اسلامی در گسترش افکار تکفیری در جهان اسلام گفت: برخی علمای اسلام در توسعه این تفکر به ایفای نقش می‌پردازند؛ به عنوان مثال «بن‌باز» یکی از علمای عربستان در توسعه این تفکر نقش مهمی دارد، از سوی دیگر قدرت‌های حاکم نیز تأثیرگذار هستند.
وی افزود: از زمانی که عربستان به عنوان مرکز وحی سعی کرد قرائت واحدی از اسلام را به عنوان قرائت حاکم به وجود بیاورد، باعث شد که ما این وضعیت را در جهان اسلام پیدا کنیم.
علایی تصریح کرد: امروز یکی از مصیبت‌های بزرگ برای جامعه بشری این است که در خارج از امت اسلام، افراد اسلام را از دریچه اعمال و رفتارهای گروههای افراطی می‌بینند و حتی در کشورهای اسلامی نیز عدم تحمل و نداشتن سعه صدر در بین حاملان مکتب فکری اسلام، این مصیبت را بزرگ‌تر می‌کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد خطرات احتمالی این گروههای تکفیری برای ایران گفت: گروههای افراطی و تکفیری در کوتاه‌مدت برای ایران خطری نخواهند داشت؛ چرا که زمینه توسعه این گروه‌ها در افکار ملت ایران وجود ندارد؛ ملت ایران زمینه پذیرش افکاری مانند خشونت و قتل و کشتار را ندارند و افکار چنین گروه‌هایی را نمی‌پسندند.
علایی افزود: در صورتی که گروه‌هایی مانند داعش بتوانند بخشی از قدرت سیاسی را عراق یا سوریه به دست بگیرند و از طرف دیگر گروه‌هایی مانند طالبان و القاعده در افغانستان و پاکستان بتوانند بخشی از قدرت سیاسی را به دست بگیرند خطر مهمی برای ایران خواهند بود.
وی خاطرنشان کرد: از نظر تشکیلاتی ممکن است بتوانند فضایی را برای توسعه ترورها ایجاد کنند؛ همانطور که در کشورهای همجوار دست به اقداماتی زدند اما به نظر می‌رسد هیچ‌گاه نخواهند توانست فضایی همچون روزهای اول پیروزی انقلاب رقم بزنند و بتوانند مانند گروه‌هایی مثل حزب دموکرات کردستان ایران، منافقین و فرقان زمینه را برای رشد خود فراهم کنند.
علایی با تأکید بر اینکه داعش نخواهد توانست قدرت سیاسی را به ویژه در سوریه به دست بگیرد، گفت: اصولاً مردم اقبالی به تفکراتی که از طریق زور می‌خواهند حاکم شوند و منطقشان بر اساس زور است، ندارند؛ بنابراین اگر فضای آزاد در کشور عراق حاکم باشد چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
وی تصریح کرد: کشورهایی مانند آمریکا، برخی کشورهای عربی و حتی غیر عربی منطقه که زمانی حامی این گروه‌ها بودند، امروز به این نتیجه رسیدند که گسترش تفکر و اقدامات داعش خطری برای امنیت خود آنهاست، بنابراین به این نتیجه رسیدند که حمایت آشکاری از این گروه‌ها نداشته باشند و حتی علیه داعش ائتلاف تشکیل دادند.
علایی ادامه داد: بر همین اساس به نظر می‌رسد که داعش نتواند قدرت سیاسی را حتی در سوریه که دولت آمریکا و برخی کشورهای منطقه به دنبال سرنگونی آن هستند، به دست بگیرد.