تلنگر
احادیث حضرت علی علیه السلام درباره همت
در ستايش همتهاي بلند
حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: «خير الهمم اعلاها» بهترين همت ها، بلندترين آن ها است.
و نيز مي فرمايد:
«ما رفع امرء کهمّته و لا وضعه کشهوته» هيچ چيز مانند همت بلند انسان را بزرگ نکرد؛ چنان که چيزي مانند شهوت راني او را به زمين نزد.
و نيز مي فرمايد:
«من رقي درجات الهمم عظّمته الامم» هر که از نردبان همت بلند، بالا رود جهانيان او را به ديده تعظيم بنگرند.
نتايج همت بلند
حضرت علي عليه السلام مي فرمايد:
«الفعل الجميل ينبي عن علوّ الهمّة»
و نيز مي فرمايد:
«من بذل جهد طاقته بلغ کنه ارادته»
هر که توان خود را براي رسيدن به هدف خود به کار گيرد به تمام خواسته هايش خواهد رسيد.
و نيز مي فرمايد:
«قدر الرّجل علي قدر همّته»
ارزش آدمي به اندازه ي همتش است
و مي فرمايد:
«من شرف الهمّة بذل الانسان»
بذل و بخشش آدمي نشانه بلند همتي اوست.
نيز مي فرمايد:
«شجاعة الرّجل علي قدر همّته»
شجاعت مرد به اندازه همت اوست.
و مي فرمايد: «من شرف الهمّة لزوم القناعة»
همت بلند، قناعت هميشگي همراه دارد.
و مي فرمايد:
«الکرم نتيجة علوّ الهمّة»
بزرگواري و آقايي نتيجه داشتن همت بلند است.
نکوهش کم همتي يا همت به خرج دادن در امور بي ارزش
حضرت علي عليه السلام مي فرمايد:
«من صغرت همّته بطلت فضيلته»
کسي که همتش کوچک باشد فضائل او از دست مي رود.
و نيز مي فرمايد: «من دنت همّته فلا تصحبه»
با آدم کوتاه همت هم صحبت مشو (که تو را نيز ساقط مي کند).
و نيز مي فرمايد: «من کانت همّته ما يدخل في بطنه کانت قيمته ما يخرج من بطنه»
کسي که همتي جز پر کردن شکم ندارد قيمت او نيز همان است که از شکم او بيرون مي آيد.
و نيز مي فرمايد: «ما ابعد الخير ممّن همّته بطنه و فرجه»
چه بي خير است کسي که فکري جز شکم و شهوت ندارد.
و نيز مي فرمايد: «من کانت الدّنيا همّته اشتدّت حسرته عند فراقها»
کسي که همتي جز دنيا ندارد هنگام مردن غصه او بسيار خواهد بود.
و نيز مي فرمايد:
«اجعل همّک و جهدک لآخرتک»
همت و تلاش خود را صرف آخرتت کن.
و مي فرمايد:
« من کانت الآخرة همته بلغ من الخير غاية امنيته »
هرکس که آخرت همتش باشد ، از خير به نهايت آرزويش مي رسد
منبع: غررالحکم و درر الکلم