اهمیت و جایگاه ازدواج
اهمیت و جایگاه ازدواج (قسمت اول)
ا نتخاب همسر، مهمترین انتخاب هر زن و مرد است که سرنوشت آینده آنها را دستخوش تغییر و تحولات فراوانی قرار میدهد. انتخاب همسر با بسیاری از انتخابهای دیگر متفاوت است؛ چرا که با انجام آن، زندگی مشترک آغاز میشود. اگر این انتخاب براساس ملاکها و معیارها باشد، زن و مرد از بودن در کنار یکدیگر لذت برده و زمینه سعادت یکدیگر را فراهم میکنند؛ از این رو در امر ازدواج نباید شتابزده عمل کرد، بلکه باید کوشید براساس معیارهای صحیح و با خردورزی، انتخابی صحیح انجام داد تا روزگاران پیشرو همراه با عشق، محبّت و شادی سپری شود.
روایت زیبایی از امام صادق (علیهالسلام) گویای اهمیت انتخاب همسر است. حضرت (علیهالسلام) فرمود:
همانا زن طوق است؛ پس بنگر که چه طوقی بر گردن میافکنی. برای زن ارزش و بهایی نمیتوان تعیین کرد؛ نه برای خوب آنها و نه برای بدشان. زن خوب، ارزشش طلا و نقره نیست، بلکه از طلا و نقره هم بهتر و ارزشمندتر است و زن بد، ارزشش خاک نیست، بلکه خاک از او ارزشمندتر است (1).
در روایت دیگری حضرت رضا (علیهالسلام) از پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل میکنند:
ازدواج طوق بندگی است. بنابراین هر کس از شما دختر خود را شوهر دهد، او را به بندگی داده است. پس، هر یک از شما باید بنگرد که دختر عزیز خود را به بندگی چه کسی میدهد (2).
براساس این سخن نورانی امام هشتم (علیهالسلام) کسی که دختر خویش را شوهر میدهد، او را از حوزه اختیار خود خارج کرده و در اختیار شخص دیگری قرار میدهد بنابراین باید خانوادهها دقت کنند که ثمر زندگی خویش را به چه کسی میسپارند. از این رو لازم است قبل از ازدواج، دختر و پسر از باورها، عقاید، روحیات، عادتها، اخلاق، سلامتی جسمی و روانی یکدیگر باخبر باشند.
برخی از بایستههای ازدواج براساس آموزههای هشتمین پیشوای شیعیان (علیهالسلام) به شرح زیر است:
یک) ازدواج در سن مناسب
براساس آموزههای اسلامی، ازدواج در هر مرحلهای از زندگی جایز است. به گونهای که در کودکی و با شرایط خاص و رعایت مصالح فرد، میتواند صورت گیرد. ولی به دلیل نبود جاذبههای نیرومند جنسی و عاطفی میان کودکان و کمی احتمال برقراری الفت میان آنان، اسلام نگرش مثبتی نسبت به ازدواج در این سن ندارد. در روایتی از پدر بزرگوار امام رضا (علیهالسلام) آمده است:اگر در خردسالی ازدواج کنند، بعید است که با یکدیگر الفت گیرند (3).
بررسی آموزههای اسلامی حاکی از آن است که زمان مناسب ازدواج سالهای آغاز جوانی است. شواهدی این ادعا را همراهی میکند:
نخست این که در برخی روایات پیشوایان دین (علیهمالسلام) با صراحت به جوانان توصیه میکنند که در صورت توان، ازدواج کنند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
یَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ عَلَیْکُم بِالبَاهِ؛ ای گروه جوانان! بر شما باد ازدواج