جستجو

خبرنامه

اشتراک

آرشیو

اهمیت و جایگاه ازدواج

 

قسمت سوم

ب) خوش اخلاقی

برخورداری از حسن خلق یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لازم برای یک همسر مناسب است. اساس زندگی زناشویی، سازگاری، تفاهم و همکاری است. و این مهم تنها در پرتو حسن خلق فراهم می‌شود؛ از این رو اگر فردی بهره مناسبی از حسن خلق نداشته باشد، شرط لازم برای ازدواج را ندارد. به همین دلیل اولیای دین (علیهم‌السلام) به صراحت از ازدواج با افراد بداخلاق نهی کرده‌اند. حسین بن بشار واسطی می‌گوید: به امام رضا (علیه‌السلام) نامه‌ای نوشتم و به حضرت (علیه‌السلام) عرضه داشتم: یکی از بستگانم برای خواستگاری نزد من آمده، ولی بداخلاق است، چه کنم؟ حضرت (علیه‌السلام) در پاسخ فرمود:
اگر اخلاقش بد است، با او ازدواج نکن (55).
ارزش‌های اخلاقی طیفی را شامل می‌شود؛ اخلاق فردی، خانوادگی، اجتماعی و زیست محیطی. از مهم‌ترین ارزش‌های اخلاقی که رضایت‌مندی از زندگی زناشویی را به همراه دارد، حسن‌خلق است. حسن‌خلق عبارت است از فروتنی، نیکوگفتاری و خوش‌رویی. از امام صادق (علیه‌السلام) درباره چیستی حسن‌خلق سؤال شد. حضرت (علیه‌السلام) در پاسخ فرمود:
اینکه فروتنی کنی و خوش‌سخن باشی و با برادرت با خوشرویی برخورد کنی    بر این اساس، مهرورزی به همسر که برآیند حسن‌خلق است، به عنوان یکی از شاخص‌های همسر شایسته بیان شده است. حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) زنان قریش را به عنوان بهترین زنان معرفی فرمود. سپس چند دلیل برای این برتری بیان کردند که اولین دلیل مهرورزی زیاد آن‌ها نسبت به همسرانشان است:
بهترین زنان شما، زنان قریشند؛ چرا که مهربان‌ترین زنان به همسرانشان هستند (57).
مولا علی (علیه‌السلام) فرمود:
محبوب‌ترین بندگان در پیشگاه خدای متعالی کسانی هستند که با خانواده‌ی خود مهربان بوده و با آن‌ها با مهربانی رفتار کنند (58).

 

ادامه مطلب...

اهمیت و جایگاه ازدواج

 

دوم) تقوا  (قسمت سوم)

 تقوا، یکی از مهم‌ترین ملاک‌های دیندار است؛ از این رو صفتی لازم برای یک همسر مناسب است. اگر تقوا بر زوجین و زندگی آن‌ها حاکم باشد، از ظلم پرهیز می‌شود، از گناهان دوری جسته می‌شود و درون این قلعه محکم، زمینه زندگی شایسته و همراه با عشق و محبت فراهم می‌شود. شخصی برای مشورت درباره‌ی ازدواج دخترش نزد امام حسن (علیه‌السلام) آمد. حضرت (علیه‌السلام) تقوا را به عنوان ملاک بیان فرمود. امام مجتبی (علیه‌السلام) درباره اهمیت این شاخص فرمود:
او را به مردی متقی و پاکدامن ده. که اگر دوستش داشته باشد گرامیش می‌دارد و اگر دوستش نداشته باشد به او ستم نمی‌کند (27).
در روایتی امام رضا (علیه‌السلام) از ازدواج با کسی که مرتکب گناهان کبیره‌ای مانند شراب‌خواری می‌شود، منع فرموده است؛ چرا که عدم رعایت تقوا در زندگی زناشویی زمینه گرفتار شدن در دام گناهان دیگر را فراهم می‌کند:
إیّاکَ أن تُزَوَّجَ شارِبَ الخَمْرِ، فَإنَّ زوَّجْتَهُ فَکَأَنَّما قُدْتَ إِلَی الزِّنا؛ از زن دادن به شراب‌خوار بپرهیز، که اگر به او زن دهی چنان است که دلال زنا شده‌ای (28).
در روایت دیگری حضرت رضا (علیه‌السلام) ویژگی زن صالح را اینگونه بیان می‌فرماید:
آدمی سودی بهتر از همسر شایسته به چنگ نیاورده است؛ همسری که شوهرش با دیدن او خوشحال شود و هرگاه از وی دور شود [و به سفر رود]، در غیابش نگهبان خود و اموال او باشد (29).

ادامه مطلب...

اهمیت و جایگاه ازدواج

 

معیارهای گزینش همسر (قسمت دوم)

انتخاب همسر مرحله‌ای مهم و سرنوشت‌ساز، برای تحقق یک ازدواج موفق به شمار می‌رود. روند رو به افزایش طلاق در جامعه، بیانگر نقص بینشی در داوطلبان ازدواج است که مسائل گوناگونی از جمله امور مربوط به انتخاب همسر را در بر می‌گیرد.
اسلام برای آن که سنگ‌بنای مهم‌ترین رکن اجتماع یعنی خانواده، محکم و اساسی چیده شود، توجه ویژه‌ای به امر انتخاب شایسته، مبذول داشته و معیارها و ملاک‌های متعددی را بیان داشته است.
براساس آموزه‌های رضوی (علیه‌السلام) معیارهای انتخاب همسر را می‌توان در قالب شش دسته ملاک، بررسی کرد؛ ملاک دینی، اخلاقی و روان‌شناختی، خانوادگی، جسمانی، اقتصادی و اجتماعی. هر چند اهمیت هر یک از این ملاک‌ها به یک اندازه نبوده برای هر یک وزن مخصوصی در نظر گرفته شده است و به نوعی اولویت‌بندی در مورد معیارها و ملاک‌ها وجود دارد.

الف) دینداری

در آموزه‌های اسلامی به بعد باورها و بینش‌های زن و مرد توجه بسیاری شده است. از نگاه اسلام، همسانی دینی یکی از شرایط مهم و بنیادین برای انتخاب همسر است. دینداری دارای دو جنبه اساسی است که ایمان و تقوا را در بر می‌گیرد.

ادامه مطلب...

ضرورت تقوا و خود سازى

 

اى بندگان خدا بدانيد كه تقوا، دژى محكم و شكست ناپذير است، اما هرزگى و گناه، خانه‏ اى در حال فرو ريختن و خوار كننده است كه از ساكنان خود دفاع نخواهد كرد، و كسى كه بدان پناه برد در امان نيست. آگاه باشيد با پرهيزكارى، ريشه‏ هاى گناهان را مى‏ توان بريد، و با يقين مى ‏توان به برترين جايگاه معنوى، دسترسى پيدا كرد. اى بندگان خدا، خدا را، خدا را، در حق نفس خويش كه از همه چيز نزد شما گرامى‏ تر و دوست داشتنى ‏تر است. پروا كنيد، همانا خدا، راه حق را براى شما آشكار كرده و جاده ‏هاى آن را روشن نگاه داشت، پس يا شقاوت دامنگير يا رستگارى جاويدان در انتظار شماست، پس در اين دنياى نابود شدنى براى زندگى جاويدان آخرت، توشه برگيريد، كه شما را به زاد و توشه راهنمايى كردند، و به كوچ كردن از دنيا فرمان دادند، و شما را براى پيمودن راه قيامت بر انگيختند. همانا شما چونان كاروانى هستيد كه در جايى به انتظار مانده و نمى‏دانند در چه زمانى آنان را فرمان حركت مى‏ دهند. آگاه باشيد با دنيا چه مى‏كند كسى كه براى آخرت آفريده شده است و با اموال دنيا چه كار دارد آن كس كه به زودى همه اموال او را مرگ مى‏ ربايد و تنها كيفر حسابرسى آن بر عهده انسان باقى خواهد ماند.

بندگان خدا خيرى را كه خدا وعده داد رها كردنى نمى‏ باشد، و شرّى را كه از آن نهى فرمود دوست داشتنى نيست بندگان خدا از روزى بترسيد كه اعمال و رفتار انسان وارسى مى ‏شود، روزى كه پر از تشويش و اضطراب است و كودكان در آن روز پير مى ‏گردند اى بندگان خدا بدانيد كه از شما نگاهبانانى بر شما گماشته‏ اند، و ديدبان‏ هايى از پيكرتان برگزيده و حافظان راستگويى كه اعمال شما را حفظ مى‏ كنند و شماره نفس هاى شما را مى ‏شمارند، نه تاريكى شب شما را از آنان مى ‏پوشاند، و نه درى محكم شما را از آنها پنهان مى ‏سازد.

خطبه 157

 

مهم‌ترین نکته‌های مربوط به ازدواج

تصمیم به ازدواج

وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِكَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ.

و از نشانه‌های او این است که برای شما از خودتان جفت‌هایی آفرید تا بدا‌ن‌ها آرام گیرید و میانتان دوستی و مهربانی نهاد. همانا در این‌ها نشانه‌هایی است برای مردمی که می‌اندیشند.

پیامبر اکرم (صلی‌ الله‌ علیه و آله و سلم) فرموده‌اند:النِّکاحُ سُنَّتی، فَمَن رَغِبَ عَن سُنَّتی فَلَیسَ مِنّی.

ازدواج سنت من است، پس هر که از سنّت من روی گرداند از من نیست.

ازدواج غالباً خروج از خود است. حصار «من» را در هم می‌شکند و «او» را مطرح می‌کند. در بعد فردی، ازدواج باعث تهذیب نفس و شکوفایی ابعاد مختلف وجود انسانی است. در بعد اجتماعی، ازدواج نجات دهنده‌ی جامعه از انواع آلودگی و انحراف است. با ترویج ازدواج باید به داد جامعه رسید تا طهارت و قداستش به شدّت حفظ شود. با زمینه‌ی پاکی، طهارت و قداستی که خصوصاً در وجود جوانان موجود است، می‌توان ارزش‌های متعالی را در وجود جوان و در پی‌آن در جامعه جاری کرد، والّا در بستر آلوده که انسان سازی ممکن نیست. اسلام به امر ازدواج و تسهیل آن در جامعه تأکید فراوانی دارد و اهداف والایی را بر ازدواج مترتب می‌داند که از جمله‌ی آن‌ها این اهداف است:

ادامه مطلب...

اهمیت و جایگاه ازدواج

 

اهمیت و جایگاه ازدواج (قسمت اول)

ا نتخاب همسر، مهم‌ترین انتخاب هر زن و مرد است که سرنوشت آینده آن‌ها را دستخوش تغییر و تحولات فراوانی قرار می‌دهد. انتخاب همسر با بسیاری از انتخاب‌های دیگر متفاوت است؛ چرا که با انجام آن، زندگی مشترک آغاز می‌شود. اگر این انتخاب براساس ملاک‌ها و معیارها باشد، زن و مرد از بودن در کنار یکدیگر لذت برده و زمینه سعادت یکدیگر را فراهم می‌کنند؛ از این رو در امر ازدواج نباید شتاب‌زده عمل کرد، بلکه باید کوشید براساس معیارهای صحیح و با خردورزی، انتخابی صحیح انجام داد تا روزگاران پیش‌رو همراه با عشق، محبّت و شادی سپری شود.
روایت زیبایی از امام صادق (علیه‌السلام) گویای اهمیت انتخاب همسر است. حضرت (علیه‌السلام) فرمود:

ادامه مطلب...

تأملی در خطبه 138 نهج البلاغه

حضرت علی علیه السلام در خطبه 138 نهج البلاغه عباراتی فرموده اند که به گمان اغلب شارحان نهج البلاغه از گوشه ای از وقایع آخرالزمان پرده برداشته است؛ شرایطی که در آن هدایت، دستخوش خیمه شب بازی های «هوی» خواهد شد، و قرآن به تبعیت رأی و قیاس درمی آید، و در نهایت به جنگی ویرانگر می انجامد. منجی عالم، در چنین هنگامه ای، سردمداران را به زشتی کردارشان مؤاخذه خواهد کرد و بشر را فرا می خواند که سیطره جهانی عدالت را به تماشا بنشینند؛ اما پیش از آن هنگامه طلایی، زمین دستخوش طغیانگری یک خون ریز می گردد. در نهایت حضرت علی علیه السلام با ارائه این نشانه های دقیق ضمن سفارش هایی مهم و حیات بخش، بشریت را از پایان سرنوشتش آگاه می کند تا به سلاح بیداری تجهیز شود.

در همه ادیان الهی، اخباری مبنی بر پیش گویی وقایع آخرالزمان و در نهایت ظهور یک منجی وجود دارد. در مذهب بی بدیل شیعه نیز اخباری در این مورد آمده است که علاوه بر نوید ظهور یک منجی شناخته شده، به پیش گویی وقایع آخرالزمان نیز می پردازد.


ادامه مطلب...

پیام معنوی

دیدن مثل خوردن است

دیدن مانند غذا خوردن است، هر چیزی را ببینی گویی آن را میل می‌کنی. خدا فرموده است انسان باید به طعام خود نگاه کند. یعنی ببیند چه چیزی وارد روحش می‌شود. دیدن، عبور صحنه‌ها از مقابل چشم ما نیست. هر چیزی را می‌بینیم با همۀ آلودگی‌ها و پاکی‌ها وارد روح ما می‌شود و به سادگی بیرون نمی‌رود.

 استاد پناهیان

  

اندکی تامل

از کجا معلوم که قرآن مسلمانان تاکنون تحريف نشده است؟!؟؟

كسى كه اين سؤال را مطرح مى‌كند، گويى در ابتدا مسلم فرض مى‌كند كه قرآن بايد تحريف مى‌شد و سپس مى‌پرسد: اكنون چرا قرآن تحريف نشده است؟ حال آن كه در مورد منابع تاريخى، وقتى سندى متصلا و دست به دست بگردد و به انسان برسد، اصل بر اين است كه سالم و تحريف نشده باشد؛ مگر اين كه دليلى بر تحريف آن وجود داشته باشد. به هر حال، در پاسخ اين سؤال دو اقدام مى‌توان انجام داد؛ يكى اين كه، مستقلا به اثبات عدم تحريف قرآن پرداخت؛ و ديگر اين كه به سخن كسانى كه معتقدند قرآن تحريف شده است، گوش فرا داد و ادله‌ى آنها را نقد كرد. ما در اين جا، هر دو كار را انجام مى‌دهيم. اما پيش از ورود به بحث، تذكر نكته‌اى از جانب علامه طباطبايى )ره( مفيد است و آن اين كه: »اين مطلب به لحاظ تاريخى، قطعى است كه حدود 14 قرن قبل، پيامبرى به نام محمد )ص( در عربستان ظهور كرد و كتابى به نام »قرآن« آورد. اين كتاب، باقى مانده و هم اكنون در ميان مردم به همين نام معروف است. يعنى در اصل نزول قرآن و اين كه اين قرآن كنونى، اجمالا همان قرآنى است كه بر پيامبر )ص( نازل شده، هيچ كس ترديد نكرده است؛ بلكه اگر بحثى هست، تنها درباره‌ى اين مطلب است كه آيا اين قرآن كنونى دقيقا همان قرآن نازل شده بر پيامبر اكرم )ص( است؟ يا اين كه جملات، آيات و يا عبارت‌هايى از آن كم و زياد شده است؟« زيرنويس=ترجمه‌ى تفسير الميزان، ج 12، ص 150 - 157.

ادامه مطلب...

آیا تلاش برای اصلاح جامعه، ظهور امام زمان (عج) را به تأخیر مى‌‌اندازد؟

آیا این که حضرت مهدى (عج) زمانى ظهور مى‌‌کند که زمین از ظلم و ستم پر شده باشد، منافات ندارد با این که گروهى در راه اشاعه‌‌ى حق، اسلام و عدالت تلاش کنند؟ آیا این تلاش آن‌‌ها، ظهور ایشان را به تأخیر نمى‌‌اندازد!؟؟
پاسخ :

تعبیر: «یملأ الأرض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا» در روایات متعددى آمده است؛ (در کتاب منتخب الأثر، صص 247 - 250، 123 حدیث با این محتوا گردآورى شده است.) اما مضمون هیچ یک از این روایات، دلالت نمى‌‌کند که پر شدن از ستم، شرط ظهور باشد؛ بلکه همگى دلالت مى‌‌کنند بر این که این مربوط به ظرف زمانى ظهور است و نه لزوما شرط ظهور (بین شرط و ظرف تفاوت است) براى بیان تفاوت این دو، از مثالى استفاده مى‌‌کنیم: به دوست خود مى‌‌گوییم: روز جمعه به دیدار تو خواهم آمد. آیا معناى این جمله این است که دیدن، به روز جمعه بستگى دارد و اگر روز جمعه نتوانستم بیایم، دیگر دیدار او منتفى است؟ یا معناى سخن صرفا همین است که روز جمعه، ظرف دیدار من از اوست؟ مسلما معناى دوم مراد است و در این جمله، خود دیدن، ربطى به روز جمعه بودن ندارد؛ جز این که این دیدار در آن روز اتفاق مى‌‌پذیرد؛ هر چند که مى‌‌توانست در هر روز دیگرى نیز تحقق پذیرد. اما یک بار مى‌‌گوییم: اگر روز جمعه بشود، به نماز جمعه مى‌‌رویم. در این جا، روز جمعه فقط ظرف نماز جمعه نیست؛ بلکه شرط آن نیز هست؛ یعنى چنین نیست که برگزارى نماز جمعه، فى حد ذاته ربطى به روز جمعه نداشته باشد و اگر روز جمعه نتوانستیم به نماز جمعه برویم، روز دیگرى بتوانیم برویم.

ادامه مطلب...

مطالب بیشتر...