جستجو

خبرنامه

اشتراک

آرشیو

گفتار ناب

 

هماهنگی در اخلاق و رسوم مردم، ایمن ماندن از دشمنی و کینه های آنان است.

حکمت 401

 

سبک زندگي اسلامي در ايام نوروز

 

عيد از منظر اميرالمؤمنين (ع):

هر روزى كه در آن روز، معصيت خدا نشود و گناهى انجام نگيرد، آن روز عيد خوانده مي شود «كل يوم لا يعصى الله تعالى فيه فهو يوم عيد» و اين فرمايش اميرمومنان(ع) اشاره به اين موضوع دارد كه روز ترك گناه، روز پيروزى و پاكى و بازگشت به فطرت نخستين است. (نهج‏البلاغه، حكمت 428)

ادامه مطلب...

نوروز در فرهنگ شيعه (3)

گزارش رساله آقارضى قزوينى
از رساله‌‏هاى نورزيه كوتاه اين دوره كه مورد انتقاد برخى قرار گرفته، رساله نوروزيه آقارضى قزوينى است كه آن را در سال 1062 هجرى نگاشته است. عقيده وى آن است كه نوروز در روايات، به هيچ يك از اقوالى كه در باب تعيين نوروز گفته شده قابل تطبيق نيست. عجيب آن كه وى به هر روى راه حل صريحى به دست نداده است. در اينجا مهمترين بخش رساله را كه به طور عمده در انكار تطبيق نوروز رايج‏با نوروز ياد شده در روايات است مى‏آوريم.
آقارضى ابتدا حديث معلى بن خنيس را، آن گونه كه شيخ آورده نقل كرده؛ آنگاه با نقل روايت مربوط به دعاى يا محول الحول و الاحوال، و ياد از اين نكته كه در جاى معتبرى آن را نديده، مى‏نويسد: با اشاره به استحباب اعمال مذكوره در نوروز و اين كه اين اعمال موقته است و در امثال اين عبادات اگر التزام وقت‏ خاص نشود و در اوقات ديگر به عمل آيد بدعت‏ باشد مى‏ افزايد:

 

ادامه مطلب...

نوروز در فرهنگ شيعه (2)

نوروز در منابع شيعى قرن هفتم به بعد
همان گونه كه در قسمت اول گذشت، منابع بعدى، با تكيه بر سخن شيخ، به بيان اعمال روز نوروز در كنار اعياد ديگر پرداخته‏‌اند. اما بحث مهم از اين زمان به بعد، بحث از تعيين روز نوروز است. كسانى از فقيهان براى تعيين روز نوروز كوشش‌هايى كرده‌‏اند. از آن جمله شهيد اول (م 786) در كتاب ذكرى الشيعه است. وى در آنجا با اشاره به روايت معلى بن خنيس نوشته است كه مقصود از نوروز يا اول سال فارسيان يا وارد شدن خورشد در برج حمل (فروردين) و يا دهم ايار (دوم ارديبهشت) است. بدين‏ ترتيب سه ‏قول دراين ‏باره ‏نقل‏ كرده‏ كه تفصيل آن در سخن ابن‏ فهد آمده‌ ‏است. [43]
عبارت مفصل در تعيين روز نوروز از احمد بن محمد بن فهد حلى (م 841) است. وى با اشاره به سخن شيخ طوسى در مختصر مصباح المتهجد و چهار ركعت نماز مستحبى آن مى‏نويسد: «يوم النيروز جليل القدر اما تعيين روز آن از سال مشكل است. اين در حالى است كه چون متعلق عبادت الهى شده شناخت آن مهم است و با اين حال، از علماى ما جز آنچه ابن‏ادريس گفته متعرض بيان آن نشده‏است.» سپس ابن‏فهد سخن ابن‏ادريس وشهيد را آورده‏است.

ادامه مطلب...

نوروز در فرهنگ شيعه (1)

نوروز يا روز نو، در همه تقاويم، در همه دوره‏ها و در ميان همه فرهنگ‌ها، با اسامى گوناگون مطرح بوده و هست. گردش زمين به دور خورشيد و پديد آمدن روز و شب و فصول سال و نيز حركت ماه بر گرد زمين، بشر را به محاسبه واداشته و به طور طبيعى تقويم را پديد آورده است. آغاز هر سال، شروع جديدى است كه خود به نوعى انسان را با احساسى تازه و تولدى نو به حركت در مى‌‏آورد. اين آغاز همراه با شادى و سرور بوده و در هر فرهنگى آيين هاى ويژه‏اى براى نشان دادن خوش حالى و شادى تعبيه شده است. در ميان ايرانيان، اين روز نو، روزى بود كه شاه جديد ساسانى به تخت مى‏‌نشست. خواهيم ديد كه آخرين نوروز ايرانى، كه طى آن آيين هاى ويژه‏اى را اجرا مى‏كردند، [1] روزى در اواخر خردادماه بود كه يزدگرد سوم بر تخت نشست و از آن پس، اين نوروز، هر سال، با توجه به عدم محاسبه كبيسه و اهمال آن، در هر چهار سال يك روز به عقب مى‏افتاد. پس از آمدن اسلام، سنت نوروز، پابرجا ماند و اين بدان دليل بود كه مردم ايران، به سرعت اسلام را نپذيرفته و تا يكى دو سه قرن، بسيارى از آنان بر آيين كهن خود بودند. حتى اگر اسلام را پذيرفتند، نتوانستند به آسانى آن را ترك كنند. دانسته است كه اسلام دو عيد را با عنوان عيد فطر و اضحى با آيينهاى ويژه مطرح كرد، هر چند آنها آغاز سال نبود اما به هر روى عيد طبيعى مسلمانان به شمار مى‌‏آمد. در برابر، نه از سوى اهل سنت و نه امامان شيعه، موضعگيرى روشن و شناخته شده مفصلى نسبت‏به نوروز مطرح نشد. آنچه در اين باره گفته شده پس از اين اشاره خواهيم كرد. بحث از نوروز، در فرهنگ شيعه، از قرن پنجم به بعد مطرح شد و تا آنجا كه به منابع برجاى مانده ارتباط مربوط مى‏شود، نخستين بار در مختصر مصباح شيخ طوسى از آن ياد شد. پس از آن در منابع ديگر هم وارد گرديد. در اين مقال سير ورود آن را در منابع شيعه و موضعگيرى فقهاى شيعه در باره آن را توضيح خواهيم داد. نكته جالب توجه آنكه در دوره صفوى، آثار فراوانى در زمينه عيد نوروز نوشته شد. شيخ آقابزرگ ذيل مدخل نوروزيه، از بيش از پانزده رساله كه در دوره صفوى تاليف شده ياد كرده است. در اين مقال برآنيم تا بر چند رساله نوروزيه كه در اين دوره تاليف شده شرحى به دست دهيم.

ادامه مطلب...

نوروز و معنویت

اولین کاری که در اوقات فراغت به ذهن‌تان می‌آید چیست؟

ببینید در اوقات فراغت اولین کاری که به ذهنتان می‌آید چیست؟ برخی هوس‌بازتر می‌شوند و برخی مهربان‌تر؟ شما چطور؟

انسان در دو وقت «سختی» یا «فراغت»، ضمیر و باطنش را آشکار می‌کند

علی(ع): فراغت برای افراد معمولی زمینۀ هوس‌بازی است

دین با بازی و سرگرمی مخالف نیست، با «کم لذت بردن» مخالف است

کسی که دون‌همت و دنبال لذت‌های کم باشد، موقع فراغت، ضمیر خود را نشان می‌دهد

بعضی‌ها موقع بیکاری، سراغ فعالیت‌های ناب و کم‌یاب -مثل خدمت به دیگران- می‌روند

بعضی‌ها وقت فراغت سراغ محاسبه_نفس می‌روند؛ لااقل در ایام نوروز این‌کار را انجام دهیم

حجت الاسلام پناهیان

ادامه مطلب...

زن مبدأ «همۀ خیرات» است

 

بازخوانی سخنان_شنیده_نشدۀ «امام» در تجلیل از مقام «زن»

(قسمت دوم از هفتم)

به مناسبت هفته_زن

(از روز_مادران_شهدا تا روز_مادر روز_زن)

ما نهضت خودمان را مرهون_زنها می‌‌دانیم. مردها به تَبَع زنها در خیابان‌ها می‌‌ریختند!

زنها هستند که ملت‌ها را تقویت و شجاع می‌‌کنند/ زن تنها خود به راهی نمی‌رود، مردها را هم در آن راه می‌برد

ابرجنایت_کاران فهمیدند زنان هستند که می‌‌توانند با قیام خود، مردان را به میدان بکشند!

قرآن کریم انسان ساز است، و زنها نیز انسان ساز./ اگر زنهای_انسان_ساز از ملتها گرفته بشود، ملتها شکست خواهند خورد.

ادامه مطلب...

چرا سازش با آمریکا غیرعقلانی است و نتیجه معکوس دارد؟

 

تقابل و تضاد بین ایران و آمریکا به دلیل خوی استکباری و سلطه‌طلبی این کشور در چهار حوزه‌ی تجربی-تاریخی، تمدنی-هویتی، اقتصادی-صنعتی و نهایتاً سیاسی-

امنیتی، عمیقاً و منطقاً مانع از این می‌شود که فضای اعتماد بین این دو کشور شکل بگیرد. حجم بدعهدی‌ها و خدعه‌های آمریکایی علیه ایران و سایر ملل به‌اندازه‌ی کافی است تا اعتماد به آمریکا را بی‌نهایت غیرعقلانی و مخرب جلوه دهد.
مقام معظم رهبری مدظله‌العالی طی دیداری که سال جاری به مناسبت روز 13آبان با دانش‌آموزان و دانشجویان داشتند به‌صورت مبسوط پیرامون آسیب‌های سازش با آمریکا و اثرات و نتایج آن بحثی استدلالی و منطقی ارائه نمودند. سخنان ایشان در این دیدار ناظر بر «غیرعقلانی» و «بی‌نتیجه بودن» سازش با آمریکا بود که از زوایای مختلفی مورد بررسی و مداقه قرار گرفت. بررسی علل و دلایل غیرمنطقی و بی‌نتیجه بودن اعتماد به آمریکا با توجه به ویژگی‌های استکباری و سلطه جویانه ای که این کشور دارد و استدلال در مورد معکوس بودن نتیجه اعتماد به آمریکا بر مبنای سخنان رهبر معظم انقلاب مدظله‌العالی در جلسه پیش‌گفته در این پژوهش موردنظر است.

ادامه مطلب...

بازخوانی سخنان_شنیده_نشدۀ «امام» در تجلیل از مقام «زن»

)قسمت اول از هفتم)

پایۀ بهشتی_شدن هرکس از مادر است/ اگر در دامن مادر، که بالاترین محل تربیت است، بچه خوب از کار درآمد، این تا_آخر به همان تربیت بچگی که شده باقی می‌ماند! -مگر یک عوامل بسیار قوی‌ای او را برگرداند

تربیت فرزند از همه_شغلها بالاترست/ تأثیر مادر در تربیت، بالاتر از پدر، معلم، استاد و اجتماع/ شرافت مادرى از شرافت پدرى بیشتر است

اسلام می‌خواهد بچّه‌ها دست مادر را حتماً ببوسند/ بخش مهمی از مشکلات جامعه در صورت «محترم بودن زن در خانواده» حل می‌شود!

ادامه مطلب...

اهمیت و جایگاه ازدواج

ز) معیارها (قسمت هفتم     )

از مجموع مطالب پیش گفته درباره معیارهای انتخاب شایسته، روشن می‌شود که همتایی در ازدواج امری نسبی است و لازم است در برخی شرایط زمانی و مکانی، از آن صرف‌نظر شود؛ از این رو جایز نیست اصل ازدواج که از سنّت‌های مهم پیامبران الهی (علیهم‌السلام) است، به دلیل فراهم نبودن همانند، ترک شود، در حالی که ملاک‌هایی مانند ایمان، اخلاق و سلامت روانی و جسمانی، که مطلق به شمار می‌رود، وجود داشته باشد. چنانکه بسیاری از همسران ائمه اطهار (علیهم‌السلام) و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) همتا و کفو آن‌ها نبودند، ولی این باعث نمی‌شد که از ازدواج با آن‌ها خودداری کنند. بنابراین براساس تعالیم اسلام و برخی آیات قرآن (109)، اصل حاکم، ازدواج کردن با افراد دارای شرایط لازم مانند ایمان، اخلاق و قدرت باروی است و نبود سایر ویژگی‌ها، نباید مانع ازدواج شود (110).
همسانی زن و مرد در امور فرهنگی، اجتماعیع و اقتصادی به سازگاری بیش‌تر آنان کمک می‌کند، ولی نمی‌توان این امر را به عنوان ملاک لازم برای همسر مناسب در نظر گرفت. براساس آیات قرآن، رهنمودها و سیره عملی اولیای دین (علیهم‌السلام) در ازدواج، توجه صرف به این ملاک‌ها، برای ترجیح افراد مردود دانسته شده است. امام سجاد (علیه‌السلام) در مخالفت با در نظر گرفتن ملاک‌های قومی و اقتصادی در ازدواج، فرمود:

ادامه مطلب...

مطالب بیشتر...